დღევანდელი ცხოვრების ტემპში სიტყვა “დაღლილობა” თითქმის ყოველდღიური ლექსიკის ნაწილია. თუმცა არსებობს ერთ-ერთი ფარული საფრთხე, რომელიც მხოლოდ გადაღლილობა არ არის — ეს არის ფსიქიკური გადაწვა, ანუ Burnout. ის არ ვლინდება ერთ დღეში, მაგრამ თუ არ ვაკონტროლებთ, შესაძლოა სერიოზული მენტალური და ფიზიკური პრობლემები გამოიწვიოს.
რას ნიშნავს Burnout?
Burnout — ეს არის ემოციური, მენტალური და ფიზიკური გადაღლა, რომელიც გამოწვეულია ხანგრძლივი სტრესით, უმეტესად სამუშაო ან აკადემიურ გარემოში. ის იმ მომენტს ჰგავს, როცა ადამიანი ფიქრობს: “აღარ შემიძლია… უბრალოდ აღარ მინდა არაფერი.” ეს არაა „უბრალო დაღლილობა“. ეს არის მდგომარეობა, როცა ვეღარ აღდგები — არც დასვენების, არც შაბათ-კვირის, არც შვებულების შემდეგ.
ძირითადი სიმპტომები:
- ემოციური დაცლა — თითქოს შიგნიდან ცარიელი ხარ
- ცინიზმი და უინტერესობა — ყველაფერი გაღიზიანებს ან აღარ გაინტერესებს
- პროდუქტიულობის ვარდნა — რთულად კონცენტრირდები და აღარ გინდა საქმის კეთება
- ფიზიკური სიმპტომები — დაღლილობა, თავის ტკივილები, უძილობა, მადის დაკარგვა
- გამუდმებული დანაშაულის გრძნობა — თითქოს არ გაქვს უფლება დაისვენო
რატომ გვემართება?
Burnout შეიძლება გამოწვეული იყოს მრავალი მიზეზით, თუმცა ყველაზე ხშირია მუდმივი გადატვირთვა სამსახურში ან სწავლის პროცესში, არარეალური მოლოდინები საკუთარი თავის მიმართ, გათიშული სამუშაო და პირადი ცხოვრების ბალანსი. ასევე ხშირია მოტივაციის დაკარგვა, ანუ როცა აღარ ხედავ მიზანს ან აზრს, და ბოლოს ემოციური მხარდაჭერის ნაკლებობა სამსახურშიც და ოჯახშიც
როგორ განვასხვავოთ დეპრესიისგან?
მიუხედავად მსგავსების, Burnout ძირითადად დაკავშირებულია კონკრეტულ საქმიანობასთან მაგალითად სამსახურთან ან სწავლასთან. დეპრესია კი უფრო ფართო ემოციური მდგომარეობაა, რომელიც შეიძლება ნებისმიერ სფეროში გავრცელდეს.
თუმცა: Burnout-ი შეიძლება გადაიზარდოს დეპრესიაში, თუ დროულად არ მივაქცევთ ყურადღებას.
როგორ ავიცილოთ თავიდან ან ვუმკურნალოთ?
1. დაარქვი სახელი
გაიაზრე, რომ ეს არაა სისუსტე — ეს არის რეალური ფსიქიკური მდგომარეობა.
2. დაწერე შენი საზღვრები
ისწავლე „არა“-ს თქმა. სამსახური ან სწავლა არ უნდა შთანთქავდეს შენს სიცოცხლეს.
3. განაახლე ენერგია მიზანმიმართულად
არ იფიქრო, რომ ერთი შაბათ-კვირა საკმარისია — დაგეგმე რეგულარული, აქტიური დასვენება: სეირნობა, ბუნებაში გასვლა, ვარჯიში, ძილი.
4. დაუკავშირდი ადამიანებს
მარტოობაში Burnout-ი ძლიერდება. გაუზიარე გრძნობები ახლობლებს ან პროფესიონალს.
5. იფიქრე მასშტაბზე
ხშირად დამღლელი დეტალები გვაბნევს. გააანალიზე, რატომ აკეთებ იმას, რასაც აკეთებ, და ხედავ თუ არა დიდ სურათს.
6. შეიძლება დროა ცვლილებისთვის
ზოგჯერ გადაწყვეტილებაა საჭირო — კარიერული პაუზა, მიმართულების შეცვლა ან გარემოს შეცვლა.
საბოლოოდ Burnout არ არის მოდური სიტყვა. ეს არის ფსიქიკური მდგომარეობა, რომელიც გვიბიძგებს შეჩერდეთ და დავფიქრდეთ როგორ ვცხოვრობთ, რისთვის ვცხოვრობთ და ვის ვემსახურებით ყოველდღე? დასვენება არ არის სიზარმაცე. ის აუცილებელია, რომ ვიყოთ პროდუქტიულები, ჯანმრთელები და მშვიდად ვარსებობდეთ ამ დაძაბულ სამყაროში.
