ალბათ არაერთხელ გსმენია, რომ ღამით 10 საათზე დაძინება უკეთესია, ვიდრე ღამის 1-ზე. მაგრამ რატომ? მხოლოდ მორალური წნეხია თუ მეცნიერებასაც აქვს პასუხი?
ბიოლოგიური საათი (ცირკადული რიტმი)
ჩვენი სხეული მუშაობს შიდა საათით – ცირკადული რიტმით. ეს საათი განსაზღვრავს, როდის გამოვყოფთ ჰორმონებს, როდის ვართ ყველაზე ფხიზლები და როდის უნდა დავისვენოთ.
21:00–23:00 საათს ითვლება ბუნებრივად ოპტიმალურ დროდ დაძინებისთვის, რადგან ამ პერიოდში სხეული იწყებს ღრმა დასვენებისთვის მომზადებას.
რა ხდება, თუ გვიან ვიძინებთ?
გვიან დაძინება არღვევს მელატონინის ბუნებრივ გამოყოფას. მელატონინი – ძილის ჰორმონი – იწყებს გამოყოფას სიბნელეში, დაახლოებით 21:00 საათიდან, პიკს აღწევს ღამის 2 საათისთვის, შემდეგ კი იკლებს. თუ ამ დროს უკვე გძინავს – იღებ მელატონინის სრულ ეფექტს. თუ არა – უბრალოდ კარგავ „ღამის მაგიას“.
რა დროს სძინავთ წარმატებულ ადამიანებს?
მრავალი წარმატებული ადამიანი ამბობს, რომ იძინებს 22:00–23:00 საათისთვის. მაგალითად, ტიმ კუკი (Apple-ის აღმასრულებელი დირექტორი) იძინებს დაახლოებით 21:30-ზე, რათა დილის 4-ზე უკვე მზად იყოს.
ადრეული ძილი იძლევა მეტ ენერგიას, მეტ ფოკუსს და ნაკლებ სტრესს.
მეხსიერება და ღრმა ძილი
ღრმა ძილი (Deep Sleep), რომელიც ყველაზე მეტად ხდება დაძინებიდან პირველ 2-3 საათში, უკავშირდება ტვინის “გაწმენდას” – იმ ინფორმაციის გადარჩევას, რაც დღეს ისწავლე. თუ გვიან იძინებ, ღრმა ძილის ხარისხი მცირდება.
მეტი ღრმა ძილი = უკეთესი მეხსიერება და სწავლის უნარი.

რა უნდა გააკეთო, თუ გვიან გეძინება?
- 1 საათით ადრე გამორთე ეკრანები
- შექმენი „სიგნალი“ დაძინებისთვის – წიგნი, თბილი ჩაი, თბილი განათება
- დაიცავი მუქი და წყნარი გარემო
- ეცადე, ყოველ დღე ერთსა და იმავე დროს დაწვე
დასკვნა
ძილის ხარისხი მხოლოდ საათების რაოდენობით არ განისაზღვრება – ისიც მნიშვნელოვანია, როდის გძინავს. თუ გინდა, შენი ძილი შენს სასარგებლოდ იმუშაოს, ეცადე დაემთხვე ბუნებრივ ბიოლოგიურ საათს.
დაახურე ტელეფონი, ჩააბნელე ოთახი და თქვი: დროა, ტვინმა დაისვენოს.