ოდესმე გამოგიცდიათ, როგორ იცვლება თქვენი ხასიათი ელვის სისწრაფით? ერთ წუთში ბედნიერი ხართ, მეორეში მოწყენილი, გაღიზიანებული ან აღელვებული. ხასიათის ასეთი სწრაფი ცვალებადობა შეიძლება იყოს დამაბნეველი და დამღლელი როგორც თქვენთვის, ასევე თქვენს გარშემყოფებისთვის.
ეს სტატია დაგეხმარებათ გაიგოთ, რა შეიძლება იყოს ხასიათის სწრაფი ცვალებადობის მიზეზები და როდის არის საჭირო სამედიცინო დახმარება.
ხასიათის სწრაფი ცვალებადობის შესაძლო მიზეზები:
ხასიათის უეცარი ცვლილებები შეიძლება გამოწვეული იყოს სხვადასხვა ფაქტორით, მათ შორის:
- ფსიქიკური ჯანმრთელობის მდგომარეობები:
- ბიპოლარული აშლილობა: ამ მდგომარეობისთვის დამახასიათებელია განწყობის ექსტრემალური ცვლილებები მანიიდან დეპრესიამდე.
- საზღვრისპირა პიროვნული აშლილობა (BPD): BPD-ის მქონე ადამიანებს შეიძლება ჰქონდეთ ემოციების ინტენსიური და არასტაბილური ცვლილებები.
- დეპრესია: თუმცა დეპრესიას ძირითადად ახასიათებს ხანგრძლივი სევდა, ზოგჯერ შეიძლება გამოვლინდეს ხასიათის უეცარი ცვლილებებიც.
- შფოთვითი აშლილობები: ძლიერმა შფოთვამ შეიძლება გამოიწვიოს გაღიზიანებადობა და ხასიათის არასტაბილურობა.
- ADHD (ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდრომი): ADHD-ის მქონე მოზრდილებს შეიძლება ჰქონდეთ ემოციების მართვის პრობლემები, რაც იწვევს ხასიათის ცვლილებებს.
- ჰორმონალური ცვლილებები:
- პრემენსტრუალური სინდრომი (PMS) და პრემენსტრუალური დისფორული აშლილობა (PMDD): ქალებს მენსტრუალური ციკლის განმავლობაში შეიძლება აღენიშნებოდეთ ხასიათის ცვლილებები.
- ორსულობა: ორსულობის დროს ჰორმონების დონის მნიშვნელოვანმა ცვლილებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ემოციური არასტაბილურობა.
- მენოპაუზა: მენოპაუზის დროს ჰორმონების დონის დაქვეითებამ შეიძლება გამოიწვიოს ხასიათის ცვლილებები, გაღიზიანებადობა და დეპრესიული განწყობა.
- ფიზიკური ჯანმრთელობის მდგომარეობები:
- ფარისებრი ჯირკვლის პრობლემები: ჰიპერთირეოზმა (ფარისებრი ჯირკვლის ზედმეტმა აქტივობამ) შეიძლება გამოიწვიოს გაღიზიანებადობა, მოუსვენრობა და შფოთვა.
- ინსულტი: ინსულტის შემდეგ ადამიანებს შეიძლება ჰქონდეთ ემოციების კონტროლის პრობლემები.
- გაფანტული სკლეროზი (MS): MS-მა შეიძლება გამოიწვიოს ემოციური ცვლილებები.
- ცხოვრების სტილი და გარემო ფაქტორები:
- სტრესი: მაღალი დონის სტრესმა შეიძლება გამოიწვიოს ემოციური არასტაბილურობა.
- ძილის ნაკლებობა: არასაკმარისმა ძილმა შეიძლება გააძლიეროს გაღიზიანებადობა და ხასიათის ცვლილებები.
- ალკოჰოლი და ნარკოტიკები: ამ ნივთიერებებმა შეიძლება მნიშვნელოვნად იმოქმედოს განწყობაზე.
- კვების რაციონი: სისხლში შაქრის დონის მკვეთრმა ცვლილებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ხასიათის ცვლილებები.
:max_bytes(150000):strip_icc()/GettyImages-982354290-96951da5dc134f31b64156afe6223d7c.jpg)
როდის მივმართოთ ექიმს?
თუ თქვენი ხასიათის სწრაფი ცვალებადობა რეგულარულია, ინტენსიურია და ხელს გიშლით ყოველდღიურ ცხოვრებაში, მნიშვნელოვანია მიმართოთ ექიმს. განსაკუთრებით თუ ამ ცვლილებებს თან ახლავს სხვა სიმპტომები, როგორიცაა:
- ხანგრძლივი სევდა ან უიმედობა
- ძლიერი შფოთვა ან პანიკის შეტევები
- ძილის ან მადის მნიშვნელოვანი ცვლილებები
- ფიქრები თვითდაზიანებაზე ან თვითმკვლელობაზე
- კონცენტრაციის გაძნელება
ექიმი შეაფასებს თქვენს მდგომარეობას, ჩაატარებს საჭირო გამოკვლევებს და დაადგენს ხასიათის ცვალებადობის მიზეზს. ამის შემდეგ კი შემოგთავაზებთ მკურნალობის შესაბამის გეგმას.
როგორ გავუმკლავდეთ ხასიათის ცვლილებებს?
მიუხედავად იმისა, თუ რა არის თქვენი ხასიათის ცვალებადობის მიზეზი, არსებობს რამდენიმე ზოგადი სტრატეგია, რომელიც დაგეხმარებათ ემოციების მართვაში:
- ისწავლეთ ემოციების ამოცნობა და დასახელება.
- გამოიყენეთ დამამშვიდებელი ტექნიკები (ღრმა სუნთქვა, მედიტაცია).
- იყავით ფიზიკურად აქტიური.
- დაიცავით ძილის რეჟიმი.
- იკვებეთ ჯანსაღად და რეგულარულად.
- მოერიდეთ ალკოჰოლსა და ნარკოტიკებს.
- ისაუბრეთ თქვენს გრძნობებზე სანდო ადამიანებთან. მიმართეთ თერაპევტს, თუ გჭირდებათ დამატებითი მხარდაჭერა.
მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ხასიათის სწრაფი ცვალებადობა არ არის თქვენი ბრალი და დახმარების ძებნა ძლიერების ნიშანია. თქვენ შეგიძლიათ ისწავლოთ თქვენი ემოციების მართვა და იცხოვროთ უფრო სტაბილური და ბედნიერი ცხოვრებით.
