კვლევების თანახმად, არსებობს კავშირი ნაწლავებსა და ტვინს შორის, რაც შეიძლება გავლენას ახდენდეს ჩვენს ემოციურ მდგომარეობაზე. გარკვეული საკვების მიღება და სწორი კვების ჩვევები კი შესაძლოა განწყობის გაუმჯობესებას დაეხმაროს. სამედიცინო სფეროში კარგად არის დადასტურებული, რომ სწორი კვება ფუნდამენტურ როლს ასრულებს ადამიანის ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობაში. თუმცა დროთა განმავლობაში სულ უფრო მეტი მონაცემი გვეუბნება, რომ კვებას განსაკუთრებული გავლენა აქვს არა მხოლოდ ფიზიკურ, არამედ ფსიქოლოგიურ და ემოციურ ჯანმრთელობაზე.
კვება და მენტალური ჯანმრთელობა: არის კავშირი?
ისტორიულად, მენტალური პრობლემები ძირითადად იკურნებოდა ფსიქოთერაპიით, მედიკამენტებით და ზოგჯერ ჰოსპიტალიზაციით.
დღეს კი ახალი მიმართულება – ნუტრიციული ფსიქიატრია – ამტკიცებს, რომ კვებას და საკვებ ნივთიერებებს შეიძლება დიდი გავლენა ჰქონდეთ ადამიანის მენტალურ მდგომარეობაზე. ამ მიდგომის მიზანია დიეტისა და ცხოვრების წესის ცვლილებების გამოყენება ფსიქიკური ჯანმრთელობის მხარდასაჭერად.
საკვები ტვინზე გავლენას ახდენს ნაწლავების მეშვეობით – სისტემის, რომელსაც ხშირად “მეორე ტვინს” უწოდებენ. ეს კავშირი, ოფიციალურად ცნობილია როგორც ნაწლავ-ტვინის ღერძი. ნაწლავებში ცხოვრობს მილიარდობით მიკრობი, რომლებიც მონაწილეობენ ისეთი ნივთიერებების წარმოქმნაში, რომლებიც არეგულირებენ ძილს, მადას, ტკივილს, ემოციებს და განწყობას.
მენტალურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული სასარგებლო კვების სტილები
ყველაზე ეფექტური გზა განწყობის გასაუმჯობესებლად შესაძლოა იყოს დაბალანსებული და ნუტრიენტებით მდიდარი დიეტა.
მაგალითად, ზოგიერთი კვლევა აჩვენებს, რომ ხილ-ბოსტნეულის მოხმარება უკავშირდება დაბალ სტრესს და ცხოვრებისადმი კმაყოფილებას.
ერთ-ერთი რეკომენდირებული კვების სტილია ხმელთაშუაზღვის დიეტა, რომელიც გამოკვეთილად ეხმარება ნაწლავის ჯანმრთელობას და დეპრესიის რისკს ამცირებს.
ამ დიეტის მთავარი კომპონენტებია:
- ხილი და ბოსტნეული
- თევზეული
- ბურღულეული და პარკოსნები
- თხილეული
- ზეითუნის ზეთი
- რძის ნაწარმი (ზომიერად)
რაც უნდა შეამცირო:
- შემწვარი და დამუშავებული საკვები
- ტკბილეული და გაზიანი სასმელები
- წითელი და დამუშავებული ხორცი
რამ შეიძლება ავნოს მენტალურ ჯანმრთელობას?
შეამცირე შემდეგი პროდუქტების რაოდენობა:
- ჭარბად გადამუშავებული საკვები
- შაქრიანი სასმელები
- ალკოჰოლი
- კოფეინი
- სწრაფი ნახშირწყლები (თეთრი პური, მაკარონი)
- ცხიმოვანი წითელი ხორცი
ასევე, ყურადღება მიაქციე ძილის ხარისხს – მისი ნაკლებობა პირდაპირ მოქმედებს განწყობასა და საკვების არჩევანზე. ძილსა და აღდგენაზე სტატიები შეგიძლიათ იხილოთ ჩვენს გვერდზე.
როგორ დანერგო ცვლილებები მარტივად?
- ნაბიჯ-ნაბიჯ – ნუ ეცდები ყველაფრის ერთდროულად შეცვლას. დაიწყე ერთი პროდუქტით.
- იყავი თანაგრძნობით საკუთარ თავთან – შეცდომა ბუნებრივია.
- იფიქრე შინაარსზე, არა კალორიებზე – დაკვირვება რა მოგწონს და რა გაღიზიანებს.
- გაუზიარე საკვები სხვებს – ერთობლივი ჭამა ამაღლებს განწყობას.
- შეცვალე მავნე საკვები სასარგებლოთი – მაგალითად: გაზიანი წყლის ნაცვლად ბაბუაწვერას ჩაი, ტკბილეულის ნაცვლად ხილი.
- მოიწერე ჩანაწერები – თუ ცვლილება რეალურად გეხმარება, შენიშნე როგორ მოქმედებს განწყობაზე.
