თუ თქვენ ემპათი ხართ, ეს ნიშნავს, რომ განსაკუთრებულად მგრძნობიარე ხართ სხვების ემოციების მიმართ. თქვენ შეგიძლიათ შეიგრძნოთ მათი სიხარული, სევდა, შიში და სტრესი, ხშირად ისე, თითქოს ეს თქვენი საკუთარი გრძნობები იყოს. მიუხედავად იმისა, რომ ეს საოცარი უნარია, მას შეიძლება გარკვეული სირთულეებიც ახლდეს, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე ეხება შფოთვას.
ვნახოთ, რა კავშირია ემპათიასა და შფოთვას შორის და როგორ შეუძლიათ ემპათებს საკუთარი თავის დაცვა.
რა არის ემპათი?
მარტივად რომ ვთქვათ, ემპათი არის ადამიანი, რომელსაც აქვს გაძლიერებული უნარი შეიგრძნოს და გაიზიაროს სხვების ემოციები. მათ შეუძლიათ ინტუიციურად აღიქვან, რას განიცდის სხვა ადამიანი, ხშირად სიტყვების გარეშეც კი. გრძნობენ ოთახში არსებულ ემოციურ ატმოსფეროს და ეს მათზე ძლიერ მოქმედებს.
როგორ უკავშირდება ემპათია შფოთვას?
ემპათებისთვის სხვების ემოციების შეგრძნების უნარი შეიძლება იყოს როგორც საჩუქარი, ასევე ტვირთი. რატომ? იმიტომ, რომ ისინი მუდმივად არიან სხვების ემოციური “რადიოტალღების” ზემოქმედების ქვეშ. თუ გარშემო ბევრი შეშფოთებული ან სტრესული ადამიანია, ემპათმა შეიძლება ეს ემოციები შთანთქას, რაც მათში საკუთარ შფოთვას იწვევს.
აქ მოცემულია რამდენიმე მიზეზი, თუ რატომ შეიძლება ემპათები უფრო მეტად იყვნენ შფოთვისკენ მიდრეკილნი:
- ემოციური გადატვირთვა: სხვების უარყოფითი ემოციების მუდმივად შეგრძნებამ შეიძლება გამოიწვიოს ემოციური გადატვირთვა, რაც შფოთვას აძლიერებს.
- საზღვრების სირთულე: ემპათებს ხშირად უჭირთ ემოციური საზღვრების დაწესება, რის გამოც ადვილად “იჭრებიან” სხვების პრობლემებში და გრძნობებში.
- “ხალხის მოსაწონად” ყოფნის სურვილი: ემპათებს შეიძლება ჰქონდეთ ძლიერი სურვილი, დაეხმარონ სხვებს და შეამსუბუქონ მათი ტკივილი, რაც მათ ზედმეტად დატვირთავს და შფოთვას გამოიწვევს.
- საკუთარი საჭიროებების უგულებელყოფა: სხვებზე ზრუნვისას ემპათებმა შეიძლება დაივიწყონ საკუთარი საჭიროებები, რაც მათ დაუცველს ხდის სტრესისა და შფოთვის მიმართ.
- სენსორული მგრძნობელობა: ბევრი ემპათი ასევე გამოირჩევა მაღალი სენსორული მგრძნობელობით (HSP), რაც იმას ნიშნავს, რომ ისინი უფრო მგრძნობიარენი არიან ხმაურის, სინათლისა და სხვა სტიმულების მიმართ, რამაც შეიძლება შფოთვა გამოიწვიოს.
როგორ შეუძლიათ ემპათებს შფოთვასთან გამკლავება?
მიუხედავად იმისა, რომ ემპათი შეიძლება რთული იყოს, არსებობს სტრატეგიები, რომლებიც დაეხმარება მათ შფოთვის მართვაში და საკუთარი თავის დაცვაში:
- დააწესეთ ჯანსაღი ემოციური საზღვრები: ისწავლეთ “არა”-ს თქმა და გააცნობიერეთ, რომ არ ხართ პასუხისმგებელი სხვების ემოციებზე.
- შექმენით დამცავი “ბუშტი”: წარმოიდგინეთ, რომ თქვენს გარშემო არის ენერგეტიკული ბუშტი, რომელიც გიცავთ სხვების ნეგატიური ემოციებისგან.
- გამოიყენეთ დამიწების ტექნიკები: ფოკუსირდით თქვენს ფიზიკურ სხეულზე და გარემოზე, რათა დარჩეთ აწმყოში და არ “გადაიტვირთოთ” სხვების ემოციებით. (იხილეთ წინა სტატიები დამიწების ტექნიკებზე)
- გამოყავით დრო მარტოობისთვის: ემპათებს სჭირდებათ დრო საკუთარ თავთან, რათა “გაწმინდნენ” ემოციური ენერგიისგან და დაუბრუნდნენ ბალანსს.
- იზრუნეთ საკუთარ თავზე: მიიღეთ საკმარისი ძილი, იკვებეთ ჯანსაღად და ივარჯიშეთ რეგულარულად, რათა გააძლიეროთ თქვენი ემოციური მდგრადობა.
- იპოვეთ დამხმარე ადამიანები: გარშემორტყმული იყავით პოზიტიური და გამგები ადამიანებით, რომლებიც პატივს სცემენ თქვენს მგრძნობელობას.
- ისწავლეთ ემოციების მართვის ტექნიკები: მედიტაცია, ღრმა სუნთქვა და სხვა სტრესის შემამსუბუქებელი პრაქტიკები დაგეხმარებათ შფოთვის მართვაში.
- მიმართეთ თერაპევტს: თუ შფოთვა თქვენს ცხოვრებაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს, თერაპევტს შეუძლია გასწავლოთ გამკლავების ეფექტური სტრატეგიები.
დასკვნა:
ემპათია მშვენიერი თვისებაა, მაგრამ მას შეიძლება შფოთვაც ახლდეს თან. საკუთარი თავის გაცნობიერებით, ჯანსაღი საზღვრების დაწესებითა და სათანადო ზრუნვით, ემპათებს შეუძლიათ ისწავლონ თავიანთი მგრძნობელობის მართვა და უფრო მშვიდი და დაბალანსებული ცხოვრებით ტკბობა.
